ناگفته‌های مصاحبه دکتری
مصاحبه دکتری
۱- ممکن است یک سؤال به زبان انگلیسی از شما پرسیده شود. اگر زبانتان خوب نیست ده تا پاراگراف عمومی مربوط به رشته خودتان را حفظ کنید تا با تغییر برخی اصطلاحات جوابشان را بدهید. در برخی از دانشگاه‌ها مانند علامه طباطبایی و صنعتی شریف، معمولاً متنی به شما می‌دهند و از شما می‌خواهند که آن را معنا کنید. (از مترجم گوگل استفاده کنید و یک متن مشخص را از پر کنید، دامنه لغات تخصصی خود را افزایش دهید هنگام صحبت به زبان انگلیسی، کنترل بر خویشتن را سرلوحه خود قرار داده و با طمأنینه متن مورد نظر هیأت‌ژوری را ترجمه کنید. (قبل از بیان ترجمه، یکبار آن را در ذهن خود مرور و سپس بیان کنید.)
۲- در مورد پایان‌نامه از شما یک سؤال پرسیده خواهد شد. ارائه مناسب شما در این رابطه بسیار مناسب است. (سعی کنید نکته مهم و اصلی و به قول معروف لپ مطلب و نتیجه پروژه خود را بیان کنید)
۳- روی مقالات علمی پژوهشی خود مانور دهید. (مقالات به عنوان کاتالیزور، شما را به سوی قبول شدن راهبری می کنند، لذا از این شانس خود استفاده کرده و آنها را بولد کنید)
۴- شما باید به نوعی اثبات کنید که روحیه تدریس (برای استاد شدن و تدریس در دانشگاه‌ها)، روحیه محققی (برای انجام تحقیقاتی در حد تز دکتری) دارید. بنابراین در این رابطه امواج فکری خود را به اساتید منتقل نمایید. مثلاً نوشتن مقالات، شرکت در کنفرانس‌ها، طرح‌ها و حلقه‌های پژوهشی و سایر موارد. (یکی از نکات مهم و سرنوشت‌ساز شما در قبولی آزمون دکتری می‌باشد، لذا از این بند به نحو احسن استفاده کرده و خود را به هیأت‌ژوری بقبولایند)
۵- ترجیحاً با چهره و نام اساتید آشنا باشید. ارجاع دادن به کارها و کتب آنها بسیار مؤثر است. مثلاً بگویید در فلان کتاب شما این مطلب وجود دارد که موید… می‌باشد. (حتی دیدن تصویر اساتید، نیز به شما کمک خواهد کرد، تصویر هر شخص لااقل ۵۰ درصد بیان‌کننده روحیات و منش او می‌باشد، لذا از برگ‌های برنده خود به نحو احسن استفاده کنید. )
۶- منابع کارشناسی و منابع کارشناسی‌ارشد را به صورت گذرا مرور کنید، شما به عنوان جواب‌دهنده روی میز کنفرانس دعوت شده‌اید، هیأت‌ژوری را ناامید سازید.
۷- جدای از محتوای پاسخهای شما به سؤالات، نحوه پاسخگویی مهم است. با اعتماد به نفس، مسلط، علاقه‌مند، گرم و قوی، و کمی با صدای بلند پاسخ دهید. (تحکُّم و جدی بودن، البته گاهی‌وقت‌ها نیز شوخی در بیان مطالب مهم است، ولی شما باید بازی را بچرخانید نه اینکه شما به بازی گرفته شوید)
۸- اگر مهارت‌های زبان و کامپیوتر را دارید و فرصتی پیش‌آمد، روی مهارت‌هایتان مانور دهید. (هرگونه توانایی و برجستگی علمی و عملی دارید آنها را مکتوب و ارائه نمائید، این توانایی‌ها، رموز موفقیت شما می‌باشند)
۹- اگر حوزه مشخصی در کارهای تحقیقاتی مدنظر شماست و از حوزه‌هایی است که اساسی و استراتژیک است و مطمئن هستید که روی آن مسلط هستید می‌توانید بگویید که در زمینه پایان‌نامه دکتری از همین الان برنامه دارید. (قبل از بیان این مهم، مطمئن شوید از اعضاء هیأت‌ژوری، نفراتی وجود دارند که علاقه‌مند به موضوع شما می‌باشند)
۱۰- اگر تجارب عملی ارزشمندی دارید، بیان نمایید. (بیان این مهم بستگی به عوامل مختلفی دارد)
۱۱- برای مقالات، رزومه، توصیه‌نامه‌ها، یک بسته (بسته‌بندی) زیبا تهیه نمایید و آن را در یکی از کلاسورهای زیبای PAPCO قرار دهید. (نوع ارائه شما، بیانگر شخصیت شما است، شخصیت خود را به بهترین نحو به دیگران نشان دهید)
۱۲- بدانید که ۵ دقیقه اول مصاحبه بسیار مهم است. پس اقتدار، متانت و اعتماد به نفس خود را در این ۵ دقیقه به رخ بکشید. (مقاومت و از پای ننشستن، تسلط بر اعصاب و سرحال و تازه بودن، شروط گذشتن از سر مصاحبه دکتری است)
۱۳- کاری کنید که اساتید احساس نمایند شما رشته و دانشگاه را با علاقه و حساب و کتاب انتخاب کرده‌اید. (علاقه‌مند بودن به ادامه تحصیل باید بر هیأت‌ژوری معلوم گردد تا برگه ورود شما به دکتری امضاء گردد)
۱۴- برای اینکه انتخاب شوید لازم نیست در همه موارد مذکور قوی باشید. معمولاً انتخاب‌کنندگان دچار خطای کلیشه‌ای خواهند شد. اگر فرض کنیم که ده فاکتور تصمیم‌گیری وجود دارد، کافی است شما در سه فاکتور قدرتمند ظاهر شوید: مثلاً فاکتور زبان، علاقه و مقاله. (ممکن است هیأت‌ژوری با اعصاب شما بازی کنند، حتماً با خود تکرار کنید من باید بر خود مسلط باشم، من قرار است دانشجوی دکتری شوم، حتی اگر در جاهایی هم خراب کردید نگران نباشید برآیند اتفاقات مصاحبه، قبول شدن شما را حادث می‌شود)
۱۵- روزمه‌ای واضح داشته باشید. (فهرستی مشخص از دانسته‌های خود را بر کاغذ جاری سازید)
۱۶- سعی نکنید با اساتیدی که فکر می‌کنید در پذیرش شما مؤثر باشند، ارتباطی برقرار نمایید. (منظور این است لازم نیست به صورت مشخص و واضح چاپلوسی کنید، جایگاه خود را بدانید در عین حال پیگیر باشید.)
۱۷- پژوهش‌ها و مقالات شخصی که در حوزه تحقیق شما می‌باشند، در پذیرش شما نقش بسزایی دارند. مقالاتی دارای ارزش در ارزیابی می‌باشند که در نشریات معتبر منتشر شده باشند. (سازگاری گرایش و موضوع پروژه بسیار مهم است)
۱۸- سعی نکنید چهره‌ای غیر واقعی از خود نشان دهید، نمرات و کارنامه پژوهشی شما بیانگر همه چیز است. (لازم نیست هر راستی را بگوئید، ولی دروغ هم نگوئید.)
۱۹- آشنایی شما با یک استاد نقشی در پذیرش شما ندارد. این صحبت‌ها بیشتر ساخته افرادی است که در این مصاحبه‌ها رد شده‌اند. (مهمترین فاکتور، شناسایی روحیات هیأت‌ژوری و ارتباط با این روحیات می‌باشد)
۲۰- سعی نمایید بیشتر بر نکات مثبت خود همانند نمره پایان‌نامه یا همکاری در گروه تحقیقی خاص که در ذهن هیأت‌ژوری آشنا می‌باشد، تأکید نمایید. (برگه‌های برنده خود را رو کنید، مثلاً توصیه‌نامه علمی اساتید)
۲۱- از صحبت‌ها و سؤالات نامعقول عصبانی نشوید. (تسلط بر خویش را هرگز فراموش نکنید، توجه کنید آزمون مصاحبه دکتری، یک نوع آزمون روانشناسی است، لذا شما باید اوضاع را کنترل نمائید)
۲۲- در مجموع، چاپ مقالات در مجلات معتبر، نمره معدل و پایان‌نامه، ارائه کارهای تحقیقی و پژوهشی که خودشان گویای مطلب هستند، نمره کتبی آزمون دکتری، مهمترین و مؤثرترین موارد برای قبولی در آزمون دکتری می‌باشند. (مجموع اطلاعات آزمون و مصاحبه، سرنوشت قبولی شما را تعیین می‌کند)
برگرفته از کتاب تکنیک انتخاب رشته دکتری و مصاحبه دکتری به روش سنجش امیرکبیر
